امروزه استفاده از محصولات و قطعات پلاستیکی با توجه به طول عمر و مقاومت بالای آن‌ها رواج بسیار بالایی پیدا کرده است. برای ساخت و تولید قطعات پلاستیکی از قالب تزریق پلاستیک استفاده می‌کنند. اساس کارقالب تزریق پلاستیک به گونه ای است که بعد از تزریق پلاستیک در آن‌ها و شکل گیری قطعه، آن را از قالب خارج کرده و سرد می‌کنند. فرآیند تزریق پلاستیک امروزه به روش‌های زیادی انجام می‌شود. اما بهترین روش برای اینکه قطعات پلاستیکی یکنواخت و یکدست داشته باشید استفاده از قالب تزریق پلاستیک است. طراحی قالب تزریق پلاستیک بر اساس نظر مشتری و نحوه قطعه بستگی دارد. امروزه قالب تزریق پلاستیک برای تمامی قطعات پلاستیکی استفاده می‌شود. این قطعات در صنعت خودرو ، لوازم خانگی ، صوتی و تصویری، آشپزخانه‌ها، اسباب بازی‌ها و به طور کلی در تمامی جنبه های پزشکی استفاده دارند .
قالب تزریق پلاستیک
قالب تزریق پلاستیک محصول دستگاه قالب زنی است و در حال حاضر یکی از بهترین و پر کاربردترین قطعات برای تولید محصولات پلاستیکی هستند.مواد اولیه پلاستیک مذاب شده در داخل محفظه‌ای تزریق می‌شود و پس از سرد شدن مواد با توجه به قالب در نظر گرفته شده قطعه مربوط، تولید و به دست می‌آید. توجه داشته باشید که در ساخت قالب مهمترین و اصلی ترین بخش طراحی قالب است که می‌توان از روش‌های سنتی و صنعتی بسیاری استفاده نمود. همچنین با در نظر گرفتن سلیقه و درخواست مشتریان طرح‌های انتخاب شده برای ساخت قالب تزریق پلاستیک متفاوت خواهد بود.
انواع قالب تزریق پلاستیک
قالب تزریق پلاستیک به دو نوع کلی قابل تقسیم است. نوع اول معروف به قالب مجهز به راهگاه سرد است و نوع دوم مجهز به راهگاه گرم است. در راهگاه سرد تقریبا سه صفحه وجود دارد. هنگامی که مواد مذاب به قالب ها تزریق می‌شود، راهگاه سرد قالب را خیلی سریع خنک می‌کند. اما در راهگاه گرم سیستم منیفولد باعث گرم شدن دو صفحه‌ی قالب می‌شود. از سوی دیگر، این سیستم درجه ی حرارت را تنظیم می‌کند. راهگاه سرد هزینه کمتری نسبت به راهگاه گرم دارد. قالب تزریق پلاستیک بر اساس ساختمان قالب هم به دو نوع تقسیم می‌شوند. نوع اول دو صفحه ای هستند و نوع دوم از سه صفحه تشکیل می‌شوند.
حفره‌های قالب تزریق پلاستیک
قالب تزریق پلاستیک یا دارای یک حفره یا دارای چند حفره هستند. قالب‌های تک حفره‌ای برای تولید قطعات محدودی قابل استفاده است و این تک حفره بودن تاثیر بسزایی در قیمت قالب تزریق پلاستیکی دارد. قالب تک حفره ای نیز به زمان کمتری برای تولید محصول نیاز دارند. از سوی دیگر، قالب‌های چند حفره‌ای برای تولید محصول و قطعات بیشتر که دارای ریزه کاری و نیازمند دقت دستگاه هستند استفاده می‌شود.
تولید قالب
در ابتدا قالب به صورت تئوری طراحی می‌شود یعنی با استفاده از فرمول و نقشه. پس از آن نوبت به ساخت قالب تزریق پلاستیک می‌رسد اما قبل از ساخت مراحل دیگری نیز وجود دارد كه شامل انتخاب مواد و جنس قالب است. انتخاب فلز برای كاربرد خالص به ویژگی‌های خود قطعه مورد نظر، هزینه ساخت آن و دسترس پذیری فلز بستگی داد. ضابطه‌های فنی قطعات با هم فرق می‌كند ممكن است در مورد قطعه ای داشتن استحكام و در مورد قطعه ای دیگر، جلوه ظاهری شرط اول باشد. فولادی كه برای قالب‌های پلاستیك استفاده می‌شود می‌بایست دارای قالبیت پوشش بالا باشد، لذا وجود كرم با درصد بالا در آن فولاد لازم می‌باشد دلیل انتخاب این نوع فولاد این قالبها، صافی سطح بالا برای قطعه پلاستیك و جدایش آسان قطعه از سطح قالب می‌باشد. برای مثال میزان كیفیت مورد نظر بیانگر تعداد حفره‌ها در قالب‌های پلاستیك می‌باشد ,بطوری كه قالبی با یك حفره در خیلی از موارد حتی جوابگوی برق و استحكاك و نیروی انسانی دستگاه تزریق نیز نمی‌باشد در صورتی كه همان قالب با تعداد حفره‌های بیشتر می‌تواند مطلب فوق را كاملاً تغییر دهد.
ابزارالات مورد استفاده در ساخت قالب تزریق پلاستیک
برای ساخت قالب از ابزار زیادی استفاده می‌کنند از جمله ماشین تراش و همچنین ماشین فرز. از دیگر ابزار موثر در تولید قالب می‌توان به دریل و اسپارک اشاره کرد. البته ناگفته نماند که وایرکات از دیگر ابزار در تولید قالبها در ماشین کاری است.
نکاتی که قبل از طراحی قالب تزریق پلاستیک باید در نظر گرفت
1-اشنایی و درک کامل نقشه کار،تعیین محل خط جدایی، سطح مدخل ها و سطح قسمت های پران مورد استفاده قطعه تولیدی
2-مرور کردن تمامی اندازه ها و تلرانس ها
3-محاسبه وزن قطعه و تعداد محفظه های لازم مطابق با ظرفیت ماشین های موجود و نیز قیمت تمام شده و اقتصادی قطعه
4-تعیین نوع ماشین تزریق پلاستیک و تاثیر ابعاد ان در طرح قالب
5-تعیین ملاحظات راجع به جنس مواد،انقباض،نوع جریان یافتن (رئولوژی) انها،ساییدگی و نوع خنک کاری و گرم کاری لازم
مزیت استفاده از قالب تزریق پلاستیک
بدون تردید ساخت قطعات پلاستیکی با انواع روش‌های مختلف امکان پذیر است. اما ساخت این نوع قالب یکی از ایده آل ترین روش‌های ساخت و عرضه محصولات پلاستیکی است. با توجه به اینکه در سال‌های اخیر نیاز و استفاده از محصولات پلاستیکی بسیار افزایش یافته است به طبع ساخت قالب تزریق پلاستیک نیز رونق یافته است و در حال حاضر شرکت‌های سازنده محصولات پلاستیکی به قالب تزریق پلاستیک بسیار نیازمند هستند و می‌توان گفت کاربرد استفاده از این قالب بسیار افزایش یافته است.
از جمله مزیت‌های ساخت قالب تزریق پلاستیک می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
-
- قابلیت کاربر روی طیف گسترده‌ای از مواد
- ساخت قالب پلاستیک به صورت خودکار
- نیروی کار کم هزینه
- تولید انبوه در حجم بسیار زیاد
- داشتن تلفات و دور ریز بسیار کم
- کار کردن ماشین های زیاد توسط یک اپراتور
- تولید آسان طرح های و فرم ها با هندسه پیچیده
- ریز کاری به دلیل فشار بالا
در حالت کلی می‌توان گفت پروژه‌های ساخت قالب‌های پلاستیک بسیار گوناگون و متعدد است و از مهمترین پروسه‌های ساخت و تولید محصولات پلاستیکی به شمار می رود که با انتخاب این روش تولید قطعات می توان از ویژگی‌ها و مزیت‌های بسیار آن برخوردار شد.
معایب استفاده از قالب تزریق پلاستیک
پیچیدگی‌های طراحی قالب بسیار قابل‌توجه بوده و طراحی قالبها به افراد متخصص و با تجربه در این زمینه نیاز دارد. در صورتی که تعداد تولیدات کم باشد، با توجه به هزینه اولیه بالای طراحی و ساخت روشی با صرفهٔ اقتصادی برای تولید محصول نمی‌باشد.
